Ömer Yüksel
1) “Kızıl Gezegen” Mars’ın rengi kırmızıdır.
Herkes Mars’ı “kızıl gezegen” olarak bilir. Ancak gezegene keşfe gönderilen Curiosity adlı robotun yaptığı kazılara göre Mars’ın gerçek rengi kızıl, yani kırmızı değil. Robot, matkapla birkaç santimetre derinliğinde bir çukur açtığında hemen alttan gri renkli toprak çıktı. Bu da gezegenin yalnızca yüzeyinde çok ince bir kırmızı katman var demek. Mars’ın gerçek rengi aslında Dünya’nın uydusu Ay gibi gri.
2) Halkası olan tek gezegen Satürn’dür.
Pek çok insan Güneş Sistemi’ndeki gezegenler arasında sadece Satürn’ün halkası var sanıyor. Oysa son yıllarda yapılan gözlemler Jüpiter, Neptün ve Uranüs’ün de halkaları olduğunu gösterdi. Ancak bu gezegenleri çevreleyen halkalar Satürn’ünki kadar belirgin ve gösterişli değil. Sadece kızılötesi teleskoplarla ve gezegenler yörüngelerinin belirli bir noktasındayken tespit edilebiliyorlar.
3) Gezegenlerin yörüngeleri sabittir.
Gezegenlerin tümünün Güneş’in etrafında, aynı yönde ve sabit bir yörüngede döndüğü bilgisi de çok doğru değil. Evet gezegenler Güneş’in etrafında dönüyor ama yörüngeleri zaman zaman değişiyor. Bunun nedeni ise gezegenlerin birbirlerine uyguladığı çekim kuvveti.
4) Ay’ın bir yüzü karanlıktır.
Ay’ın bir tarafının her zaman karanlık olduğu ve güneşi hiç görmediği de tamamen yanlış. Ay, Dünya ile aynı hızda döndüğünden biz hep parlak yüzünü görüyoruz. Fakat aslında Ay da tıpkı Dünya gibi, döndükçe her yerine Güneş ışığı düşüyor. Yani inanılanın aksine, bizim görmediğimiz arka taraf karanlık değil.
5) Gök cisimleri yuvarlak olur.
Çoğumuz tüm gezegenlerin ve uydularının yuvarlak olduğunu sanırız. Bu bilgide de yanlışlık var. Örneğin Satürn’ün uydularından biri olan Hyperion, küre şeklinde değil. Patatese benzeyen tuhaf bir görünüme sahip. Ayrıca yoğunluğu da suyun yarısı kadar.
6) Uydular gezegenlerden küçüktür.
Dünyanın uydusu olan Ay’dan yola çıkarak, uyduların gezegenlere göre çok daha küçük gök cisimleri olduğunu sanırız. Fakat aksine, bazı gezegenlerin uyduları o gezegenden bile büyük olabiliyor. Mesela Jüpiter’in uydularından biri olan Ganymede, güneş sistemindeki en büyük uydu olma özelliğini taşıyor. Öyle ki, uydu olmasına rağmen Merkür gezegeninden bile büyük.
7) Sadece Dünya’da su var.
Güneş sisteminde sadece Dünya’da su olduğu da bir diğer yanlış bilgi. Mars’ta bir zamanlar ve hatta şu an bile buz halinde su olduğuna dair güçlü kanıtlar var. Dahası cüce gezegen Ceres’in yüzeyinin altında Dünya’dakinden daha fazla su olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca kuyruklu yıldızların da donmuş halde su taşıdığını biliyoruz.
8) Dünya Güneş’e bir santimetre daha yakın veya uzak olsaydı yaşam olmazdı.
Bu bilgi de kocaman bir yalan. Değil 1 santim, 1000 kilometre daha yakın veya uzak olsaydı dahi Dünya şu anki halinden farklı olmazdı. Zaten Dünya, yörüngesinde ilerlerken bazen Güneş’ten milyonlarca kilometre uzaklaşıyor, bazen de milyonlarca kilometre yaklaşıyor. Bu yaklaşma ve uzaklaşmalar milyarlarca yıldır da bu şekilde devam ediyor.
